Proces diagnostyczny jest złożony, poszerzony i pogłębiony uważną współpracą doświadczonych profesjonalistów – psycholog mgr Weronika Pietrzak z lekarzem psychiatrą dr Pawłem Salą.
Jak przebiega diagnoza autyzmu u osób dorosłych?
Diagnostyka zaburzeń ze spektrum autyzmu obejmuje 4 spotkania — trzy pierwsze z psychologiem, zaś ostatnie spotkanie z lekarzem psychiatrą.
Pierwsze spotkanie (ok. 90 minut)
trwającym 90 minut psycholog przeprowadza wywiad kliniczny z pacjentem. Rozmawia o jego dolegliwościach, o jego funkcjonowaniu w różnych wymiarach jego codziennego życia. Na pierwszym spotkaniu psycholog także przeprowadza wywiad rozwojowy dotyczący funkcjonowania psychospołecznego w okresie dzieciństwa oraz w okresie dorastania, informacje dotyczące harmonijności rozwoju poznawczego i motorycznego, koordynacji ruchowej. Wywiad rozwojowy jest częściowo oparty o protokół ADIR.
Drugie spotkanie (ok. 90 minut)
Podczas drugiego spotkania przez 90 minut psycholog przeprowadza badanie kwestionariuszowe z użyciem protokołu ADOS-2 (diagnoza psychologiczna), ewentualnie poszerza diagnostykę w oparciu o inne narzędzia psychometryczne w zależności od informacji i wywiadu zebranego w trakcie pierwszej sesji diagnostycznej.
Pomiędzy spotkaniami psycholog przeznacza dodatkowy czas na przeprowadzenie analizy dostarczonej dokumentacji z wcześniejszych badań psychologicznych, opinii z poradni psychologiczno-pedagogicznych. Dokonuje oceny informacji pozyskanych z badania psychologicznego, z wywiadu rozwojowego, przeprowadza ewaluację wyników kwestionariuszy.
Trzecie spotkanie (ok. 25-30 minut)
Na trzecim spotkaniu ma miejsce podsumowanie uzyskanych wyników, omówienie z pacjentem sugestii dotyczących wstępnej diagnozy i zaleceń. Psycholog akcentuje, że otrzymane i dyskutowane z pacjentem wyniki są punktem wyjścia do dalszego pogłębienia diagnozy w trakcie konsultacji psychiatrycznej.
Po zakończeniu diagnostyki psychologicznej następuje konsylium psycholog z lekarzem psychiatrą, na którym specjaliści wspólnie omawiają uzyskane dotychczas wyniki, ustalają dalszy kierunek procesu diagnostycznego.
Czwarte spotkanie
Podczas czwartego spotkania odbywa się konsultacja psychiatryczna. Jest ona konieczna do oceny stanu ogólnomedycznego i stanu psychicznego badanej osoby. W trakcie konsultacji lekarskiej lekarz psychiatra:
- uzupełnia zebrany już wcześniej przez psychologa wywiad,
- dokonuje analizy dostarczonej dokumentacji medycznej lub ewentualnych specjalistycznych badań,
- przeprowadza diagnostykę różnicową w aspekcie potencjalnego współwystępowania innych dolegliwości psychicznych i somatycznych.
To niezbędny element procesu diagnostycznego. U osób ze spektrum autyzmu częściej niż w populacji ogólnej współwystępują inne zaburzenia psychiczne (ADHD, zespoły lękowe i depresyjne), choroby genetyczne (zespół łamliwego chromosomu X, dystrofia mięśniowa Duchenne’a) lub choroby somatyczne (padaczka, zaburzenia żołądkowo-jelitowe). Mogą mieć potencjalnie mieć duży wpływ na aktualne (niekiedy nieuświadamiane) trudności z funkcjonowaniem lub na konieczność dopasowania, lub wdrożenia specjalistycznego leczenia.
Po przeprowadzeniu konsultacji lekarskiej następuje drugie konsylium z udziałem badającego psychologa i psychiatry, na którym wspólnie ustalają ostateczne wnioski z procesu diagnostycznego, ustalają diagnozę ostateczną, omawiają ogólne sugestie terapeutyczne.W okresie 14 dni po czwartym spotkaniu pacjent może zgłosić się do recepcji IN-MED po opinię psychologiczną o przeprowadzonym procesie diagnostycznym.
Objawy sugerujące autyzm?
Zanim zdecyduje się na rozpoczęcie procesu diagnostycznego, warto zastanowić się, czy są w ogóle ku temu podstawy. Przed przystąpieniem do diagnozy, warto zastanowić się nad ewentualnym występowaniem poniższych objawów.
- występują trudności w rozpoznawaniu emocji i intencji innych osób, co bywa przyczyną nieporozumień w kontaktach z innymi;
- problem z okazywaniem własnych emocji i ograniczona mimika nieodzwierciedlająca stanu emocjonalnego;
- trudności z rozumieniu ironii, abstrakcji, sarkazmu — dosłowne traktowanie wypowiedzi zawierających tego typu nacechowanie;
- trudności w nawiązywaniu bliskich relacji. Odczuwalny lęk przed sytuacjami społecznymi;
- unikanie kontaktu wzrokowego;
- wykazywanie silnego przywiązania do rutyny — trudności z adaptacją do nowych sytuacji;
- wąskie zainteresowania, często skupiające się na jednym temacie;
- nadwrażliwość na bodźce sensoryczne;
Oczywiście powyższe objawy nie są jedynymi, które występują przy ASD. Nasilenie cech spektrum autyzmu też jest sprawą indywidualną, co sprawia, że niekiedy można przeoczyć pewne symptomy.
Mam diagnozę — co dalej?
W przypadku osób z ASD diagnoza jest punktem wyjścia do rozpoczęcia leczenia. Spektrum autyzmu jest stanem, który wpływa na sposób myślenia, komunikacji i zachowania osoby, i nie można go całkowicie „wyleczyć”, bo jest to część tego, kim dana osoba jest. Jednak terapie i wsparcie pomagają lepiej radzić sobie z trudnościami, rozwijać umiejętności społeczne i poprawić jakość życia. Dzięki odpowiedniemu leczeniu, osoby ze spektrum autyzmu mogą lepiej funkcjonować w codziennym życiu i odnaleźć swoje mocne strony. Leczenie powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta, co często wymaga współpracy z zespołem specjalistów, w tym psychologów, psychiatrów oraz terapeutów zajęciowych.
Po zakończeniu diagnozowania zaburzeń ze spektrum autyzmu pacjenci najczęściej korzystają z jednej z poniższych metod:
- psychoterapia odgrywa kluczową rolę w terapii ASD. Metody takie jak psychoterapia humanistyczno-doświadczeniowa mogą być bardzo pomocne w pracy z osobami z autyzmem, ponieważ skupiają się na akceptacji, empatii i autentycznym kontakcie. Terapeuta stara się wtedy zrozumieć świat osoby z autyzmem i przyjmuje ją bez oceniania, co może pomóc w budowaniu zaufania i poczucia bezpieczeństwa. Terapia prowadzona w takim podejściu wspiera rozwój samoświadomości oraz wyrażanie emocji, co bywa trudne dla osób ze spektrum autyzmu. Dzięki takiej metodzie pracy, osoba z autyzmem może lepiej rozumieć swoje potrzeby i emocje, a także rozwijać umiejętności komunikacyjne, które ułatwiają funkcjonowanie w relacjach z innymi.Równocześnie,
- farmakoterapia może być stosowana w celu łagodzenia specyficznych objawów często współwystępujących w spektrum autyzmu takich jak lęk, obniżenie nastroju, objawy natręctw.
Istotne jest także monitorowanie postępów i dostosowywanie terapii w miarę potrzeb. Wsparcie ze strony rodziny oraz otoczenia ma ogromne znaczenie w procesie leczenia, a edukacja na temat ASD może pomóc w budowaniu lepszego zrozumienia i akceptacji.
Diagnoza autyzmu u dorosłych Warszawa – kontakt
Jeśli szukasz poradni dla osób dorosłych w Warszawie, która prowadzi diagnostykę w kierunku zaburzeń ze spektrum autyzmu, zachęcamy do kontaktu z naszą placówką — możesz skontaktować się za pośrednictwem poniższych danych kontaktowych:
Ośrodek IN-MED, ulica Pełczyńskiego 5 lok 78, 01-471 Warszawa
- tel. 797 462 002
- e-mail: recepcja@inmed.waw.pl