Wielu pacjentów, zanim trafi do gabinetu psychoterapeutycznego, nie wie jak działa psychoterapia. Zanim udamy się do psychoterapeuty, pojawiają się w naszej głowie istotne pytania:
- Jak działa psychoterapia?
- Czy psychoterapia mi pomoże?
- Jak długo będzie trwała terapia?
Każdy z nas wolałby wiedzieć, na co się przygotować, udając się na terapię. Na myśl przychodzą nam obrazy z filmów i seriali, które mogą wywoływać nierealistyczne oczekiwania wobec tego, jak wygląda spotkanie z psychologiem. Niekiedy nawet po powrocie z wizyty czujemy niedosyt. Zwłaszcza, gdy wydawało nam się, że jedna wizyta rozwiąże wszystkie problemy, a specjalista powie nam dosłownie jak mamy dalej żyć. Rzeczywistość jest jednak zupełnie inna, a to jak działa psychoterapia, może różnić się od naszych wyobrażeń. Czego w takim razie spodziewać się na wizycie?
Dla kogo skierowana jest psychoterapia?
Psychoterapia to zastosowanie w praktyce metod psychologicznych, poprzez kontakt międzyludzki, pomiędzy pacjentem, a terapeutą. Ułatwia to radzenie sobie z różnymi problemami, które nas dotykają i utrudniają normalne funkcjonowanie. Może to dotyczyć straty bliskiej osoby, gwałtownych zmian w życiu lub też dokuczliwych zachowań. Osoby, które potrzebują psychoterapii, mogą mieć natrętne myśli, obsesje lub problemy emocjonalne. Powodów do udania się na terapię jest wiele, a taka potrzeba może pojawić się w życiu każdego z nas. Na psychoterapię mogą udać się osoby w każdym wieku, ponieważ stosowane metody i forma terapii są indywidualnie dobierane do pacjenta. Niestety, wiele osób odwleka wizytę w czasie. Dzieje się tak, ponieważ nie każdy wie, jak działa psychoterapia i w jaki sposób może im pomóc.
Jak działa psychoterapia? Odpowiadamy.
Psychoterapia wpływa na rozumienie swoich uczuć i emocji, pomaga zmienić własne postawy, motywacje i nastawienie w relacjach z innymi w kierunku śmielszych, spokojniejszych i bardziej satysfakcjonujących. Jeden z moich pacjentów dopiero na naszych sesjach psychoterapeutycznych odkrył, że przez całe swoje dotychczasowe życie żył stale w napięciu nieświadomie napinającym całe ciało i całodobowy sposób reagowania. Osoba uczestnicząca w psychoterapii w trakcie kolejnych spotkań uczy się dostrzegać swoje emocje, różnicować je, nabywa umiejętności regulacji emocjonalnej wewnątrz siebie. Wypracowuje umiejętność dostrzegania różnicy między stałym nieświadomym zaalarmowaniem a uczuciem rozluźnienia. Buduje kompetencje umożliwiające zmniejszanie poziomu wewnętrznego zaalarmowania i wzbudzenia nerwowego, kiedy w pracy lub w domu dostrzega, że ten stan wewnątrz jest obecny i przeszkadza. Na poziomie neurobiologicznym zmiany są podobne do tych wywieranych przez leki, jednak mają trwalsze i zdecydowanie dłuższe działanie. Osoba uczestnicząca w sesji psychoterapeutycznej nadaje określone znaczenie swoim emocjom (np. ktoś może mieć stale utrzymujące się, bardzo uciążliwe spięcie ciała i w toku psychoterapii odkrywa, że to jest w rzeczywistości jego ciągłe przekonanie, że powinien coś stale robić, bo tego od niego stale wymagał w dzieciństwie ojciec). Nadawanie znaczeń swoim przeżyciom na poziomie neurobiologicznym odzwierciedla się w mózgu poprzez tworzenie się nowych połączeń synaptycznych między neuronami. Psychoterapia w większym stopniu jest nakierowana na kształtowanie nowych postaw emocjonalnych, natomiast leki w głównej mierze działają na objawy czyli na skutki. Wypracowane w psychoterapii nowe postawy, nowe umiejętności, nowe sposoby reagowania mogą mieć trwalszy i głębszy skutek niż wpływ leków psychotropowych. Z drugiej strony dla znaczącej części osób zastosowanie leków może przynieść trwałą poprawę samopoczucia bez potrzeby stosowania psychoterapii. Poza tym trzeba nadmienić, że istnieje coraz więcej nowocześniejszych technik i metod psychoterapii odkrywanych w oparciu o nieprawdopodobnie szybki postęp w dziedzinie neuroscience. Terapeuci specjalizują się w różnych podejściach, dysponują różnymi narzędziami terapeutycznymi, które wykorzystują, aby pomóc swoim pacjentom.
Rozmowa z psychoterapeutą to nie jest zwykła pogawędka. Na początku spotkań pacjenci oczekują rad i wskazówek w przekonaniu, że one w jakimś cudownym działaniu zmienią ich problemy i usuną ich dolegliwości. Należy mieć świadomość, że po wyjściu z gabinetu nie będziemy trzymać w dłoni gotowego przepisu na życie. Wbrew krążącym wyobrażeniom o tym, jak wygląda psychoterapia, psychoterapeuta nie doradza swojemu pacjentowi. Nie podejmie też za niego decyzji, ponieważ nie powoduje to żadnej zmiany u pacjenta. Dopiero zmiana wewnętrznej regulacji emocjonalnej, która może być zrealizowana jedynie w dłuższym okresie czasu, przynosi ustąpienie dolegliwości lub poprawę samopoczucia.
Psychoterapia to metoda leczenia, która polega na planowych oraz systematycznych oddziaływaniach, których celem jest poprawa wewnętrznego funkcjonowania emocjonalnego. Ma również zasadniczy wpływ na polepszenie relacji międzyludzkich.
Psychoterapia z reguły wymaga regularnych spotkań z psychoterapeutą. Spotkania, zazwyczaj cotygodniowe, z reguły trwają około 50 minut. Sama długość terapii zależy od potrzeb i celów wyrażonych przez pacjenta. Cały proces może trwać kilka miesięcy, niekiedy nawet powyżej roku. Niektóre problemy psychiczne wymagają równoczesnego leczenia psychiatrycznego, a także włączenia metod farmakologicznych. Psychoterapia i leki mogą się wzajemnie uzupełniać na – niekiedy dość długiej – ścieżce do uzyskiwania komfortu psychicznego.
Psychiatra, psychoterapeuta
