U wielu osób panuje przekonanie, że autyzm dotyczy tylko dzieci. Popularny jest też mit, że zaburzenie to ogranicza się do problemów z komunikacją. No i właśnie te wyobrażenia sprawiają, że często wpływ autyzmu na funkcjonowanie relacji romantycznych jest niewystarczająco dobrze analizowany. A to często błąd, który kosztuje rozpad związków. Dlatego też postanowiliśmy podzielić się wskazówkami na temat budowania udanej relacji, gdy jedna z osób ma autyzm.
Specyfika relacji, w której jedna z osób ma autyzm
Warto na wstępie przyjrzeć się pewnym wzorcom, które towarzyszą powstawaniu relacji romantycznych z osobami autystycznymi. A tutaj można powiedzieć, że związek z partnerem z ASD może być z jednej strony niezwykle satysfakcjonujący, a z drugiej wymagać specyficznego podejścia i zrozumienia, by miał on szansę rozkwitnąć.
Trzeba tutaj podkreślić, że absolutnie priorytetowym elementem budowania relacji z osobą z autyzmem jest wyrozumiałość i chęć poznawania nieneurotypowego umysłu partnera. Osoby z autyzmem przeważnie mają trudności w komunikacji społecznej i odczytywaniu subtelnych sygnałów, często cechują się wyjątkową lojalnością, szczerością i głębokim oddaniem swoim partnerom.
Przy budowaniu relacji z osobą z autyzmem problemem może być jego trudność rozumienia abstrakcyjnych znaczeń — często takie osoby rozumieją wszystko dosłownie. Co więcej, nie potrafią wyrażać swoich emocji w sposób neurotypowy — czasem ta cecha jest powodem, przez który neurotypowy partner może czuć się niekochany lub odczuwać pustkę.
Warto tu podkreślić, że partner w spektrum autyzmu nie manipuluje i nie ma ukrytych intencji, Jego zachowania często wynikają z odmiennego przetwarzania informacji. Rozumienie tych specyficznych cech, budowanie jasnej i bezpośredniej komunikacji oraz wspólne szukanie rozwiązań, które uwzględniają potrzeby obu stron, to fundamenty trwałej i szczęśliwej relacji.
Destrukcyjny przebieg konfliktów, gdy w związku jest niezdiagnozowany autyzm
Gdy w związku jeden z partnerów jest w spektrum autyzmu, a oboje nie są tego świadomi, konflikty eskalują w wyniku narastającego niezrozumienia. Partner neurotypowy, nieświadomy specyfiki funkcjonowania osoby w spektrum, często jej zachowania interpretuje jako brak czułości. Ta błędna interpretacja prowadzi do frustracji i żalu u neurotypowego partnera, który czuje się osamotniony w relacji i dochodzi do wniosku, że partner nie chce się zmienić lub nie dba o związek.
W konsekwencji partnerzy zaczynają się nawzajem obwiniać, a osoba w spektrum czuje się niezrozumiana i atakowana. Narastające poczucie osamotnienia, a także niezrozumiałe zachowania, takie jak rozpraszanie się podczas rozmowy, przerywanie, zapominanie o terminach czy problemy z dotrzymywaniem obietnic, prowadzą do ciągłych kłótni i poczucia, że związek jest obarczony trudnościami.
Wahania nastroju, często współwystępujące ze spektrum autyzmu (np. przy ADHD), dodatkowo pogarszają atmosferę, a partner neurotypowy nie potrafi zrozumieć ich przyczyn. Bez świadomości diagnozy i odpowiednich strategii radzenia sobie, pary te są znacznie bardziej narażone na rozstania, często inicjowane przez neurotypowego partnera, który w desperacji zachęca do diagnozy, grożąc rozpadem relacji.
Jesteś z Warszawy i podejrzewasz, że autyzm może Cię dotyczyć?
Umów diagnozę autyzmu w Ośrodku IN-MED
Wskazówki dla partnerów osób będących w spektrum
Oczywiście udany związek z osobą ze spektrum autyzmu jest możliwy. Proces może wydawać się wymagający, ale przy obustronnej woli walki o relację, da się zbudować dobrze funkcjonujący związek z osobą z ASD. Poniżej podpowiadamy strategie, które muszą być fundamentem budowania satysfakcjonującego związku z osobą neuroatypową.
Obustronna akceptacja diagnozy – nadrzędny warunek
Obustronna akceptacja diagnozy autyzmu jest nadrzędnym warunkiem do uzdrowienia i rozwoju związku, w którym jeden z partnerów znajduje się w spektrum. Gdy diagnoza zostanie postawiona i zaakceptowana przez obie strony, kończy się okres wzajemnego obwiniania i niezrozumienia. Partner neurotypowy zaczyna postrzegać trudności w komunikacji czy specyficzne zachowania nie jako brak zaangażowania czy złą wolę, lecz jako cechy wynikające z odmiennego funkcjonowania mózgu.
Ta zmiana perspektywy pozwala na budowanie empatii i szukanie konkretnych strategii radzenia sobie z wyzwaniami, zamiast eskalowania konfliktów z powodu błędnych interpretacji. Z kolei osoba w spektrum zyskuje poczucie ulgi i zrozumienia, mogąc wreszcie zrozumieć swoje własne zachowania i potrzeby. Takie podejście otwiera drogę do autentycznej pracy nad relacją i adaptacji. Dlatego powiedzmy to jeszcze raz: akceptacja diagnozy to pierwszy krok do budowania świadomej, wspierającej i satysfakcjonującej relacji opartej na wzajemnym szacunku dla neuroróżnorodności.
Gotowość do korzystania z terapii par dla osób z autyzmem
Podczas budowania harmonijnego związku z osobą autystyczną często ważnym krokiem jest skorzystanie z pomocy psychoterapeutów. Terapia dla par stanowi niezwykle ważny krok w związkach, gdzie jeden z partnerów jest w spektrum autyzmu. Dzięki wsparciu doświadczonego terapeuty, który rozumie specyfikę neuroróżnorodności, partnerzy mogą nauczyć się efektywnej komunikacji, przekraczając bariery wynikające z odmiennych sposobów myślenia i odczuwania. Terapia pomaga zidentyfikować wzajemne potrzeby, budować strategie radzenia sobie z wyzwaniami oraz pielęgnować wzajemne zrozumienie, co prowadzi do głębszej więzi i harmonii w relacji.
Jeśli nie zdecydujemy się od razu na dłuższą terapię par, ważne jest, aby chociaż umówić wizytę w poradni psychologicznej — 1-2 porady psychologiczne w ośrodku, w którym pracują doświadczeni specjaliści w tym zakresie.
Ten artykuł może Cię zainteresować: Jak wygląda terapia dla par? Co robić, gdy jedna z osób nie chce skorzystać z tej formy leczenia?
Motywacja do zmiany i pracy nad związkiem
Ważne, by chęć do pracy nad związkiem była obustronna. Wtedy budowanie związku będzie motywujące dla obu stron. Diagnoza sama w sobie jest zaledwie punktem wyjścia – prawdziwa transformacja następuje, gdy oboje partnerzy aktywnie angażują się w proces zrozumienia, adaptacji i rozwoju. Jeśli tylko jedna strona jest gotowa do podjęcia wysiłku, podczas gdy druga pozostaje bierna lub opiera się zmianom, postęp będzie utrudniony, a frustracja wzrośnie. Ta wzajemna gotowość do nauki o autyzmie, do otwartej komunikacji o potrzebach i wyzwaniach, a także do wspólnego szukania rozwiązań, buduje solidne podstawy dla trwałej i satysfakcjonującej relacji, pozwalając obu partnerom czuć się widzianymi, słyszanymi i wspieranymi.
Koncentracja na poprawie umiejętności interpersonalnych
Koncentracja na poprawie umiejętności interpersonalnych, zwłaszcza w obszarze komunikacji i empatii, jest fundamentem budowania mostów między neurotypowym partnerem a osobą w spektrum, umożliwiając głębsze zrozumienie i satysfakcjonującą relację.
Aby móc świadomie poprawiać funkcjonowanie w tym obszarze, warto wyjść od wizyty w gabinecie psychoterapeuty lub psychiatry, którzy specjalizują w pomocy osobom z diagnozą zespołu Aspergera.
Związek z osobą z autyzmem – jak zbudować udaną relację? (podsumowanie)
Mamy nadzieję, że udowodniliśmy, że to jest możliwe: że osoby z autyzmem i zespołem Aspergera mogą budować udany związek — taki, który dobrze funkcjonuje w obszarze emocjonalnym, intymnym oraz na co dzień. Tak jak wspomnieliśmy, podstawą powodzenia związków osób ze spektrum autyzmu jest akceptacja diagnozy przez partnerów i dążenie do poprawy jakości związku.
Psychiatra, psychoterapeuta
Jak dostać się do naszego Ośrodka?
Jeśli interesuje Cię nasza oferta lecznicza i diagnostyczna, zapraszamy do naszego Ośrodka IN-MED, jesteśmy na Bemowie, ulica Pełczyńskiego 5 lok 78 w Warszawie.
